«Ты не адзін»

Зноў у парабкі

Раніцаю, калі бацька сказаў Грышу не ісці ў школу, хлопчык не ведаў, навошта яго пакідаюць дома.

— От сёе-тое паможаш зрабіць. Бачыш, вясна на дварэ, а ў нас яшчэ, як той казаў, і не ў бабкі гарох, — сказаў сыну Мітрафан. Пасля снедання ён паслаў Грышу падграбаць нацярушаную на двары за зіму салому, а сам заняўся парадкаваннем пад павеццю.

Мітрафан раз-по-раз прыслухоўваўся да ляскату колаў на вуліцы, выходзіў з-пад павеці глянуць, хто едзе, і, упэўніўшыся, што гэта не той, каго ён чакае, ішоў зноў да свае работы. Нарэшце, пад абед, перад Васільцовымі варотамі спыніўся стаеннік, запрэжаны ў брычку.

Подбегам заспяшаўся Мітрафан да варот.

— Тут жыве Мітрафан Васілец? — спытаў чалавек з брычкі.

— Дзень добры пану! Тут, проша пана, тут, заязджайце, — адчыняючы вароты, адразу і вітаўся, і адказваў на запытанне, і запрашаў на двор Мітрафан.

— Вам прозвішча Вайтовіч знаёма?

— Так, проша пана, знаёма. Вы з Караліны. Цівун ваш казаў, што прыедзеце.

— А то не цівун, — махнуў стусінкай Вайтовіч. — Меў я цівуна і буду яшчэ мець, а то звычайны парабак.

— Я думаў, пане, цівун... Прабачце, калі так.

— Глупства, — зноў махнуў стусінкай Вайтовіч і перавёў гаворку на іншае:— Значыць, я патрапіў сам?.. Вялікі камень каля варот, а на другім баку вуліцы бярэзіна, — аглядаючы прыкметы, па якіх ён пазнаваў Васільцову сядзібу, гаварыў Вайтовіч.

— Самі, проша пана, патрапілі, самі... Прашу заязджаць.

Вайтовіч крануў каня. Конь зафыркаў, паспрабаваў нагою масток, што ляжаў з якіх трох жардзін на канаве перад варотамі, пераступіў іх, і брычка плаўна пакацілася па гразкаватым пасля зімы двары.

Каля ганка Вайтовіч напяў лейцы, і конь спыніўся. Тут гаспадар паважна злез з брычкі на прыступкі ганка, а Мітрафан узяў каня за аброць, адвёў за хату, прывязаў да шула і падкінуў сена.

Вайтовіч чакаў Мітрафана на ганку. Той доўга не затрымаўся. Абцёршы перад парогам аб ракітавую пляцёнку латаныя-пералатаныя боты, Васілец адчыніў дзверы ў сенцах, у хаце і, трымаючы іх, прапусціў пана наперад.

У хаце Мітрафан памог Вайтовічу распрануцца і, адставіўшы далей ад сцяны табурэтку, запрасіў яго сесці. Пан сеў не адразу. Ён тупаў некаторы час па хаце наўскасяк, з кутка ў куток, — размінаў свае ногі. Ходзячы, гаварыў пра запозненую вясну, пра вялікую цану на хлеб.