«Арляня»

Антон АЛЕШКА

Два гады я не быў дома.

У пачатку ліпеня высадзіўся на маленькай станцыі і, нікога знаёмага не знайшоўшы на пероне, з маленькім чамаданам і плашчом на руцэ вышаў у гарадок. Ужо было за поўдзень. Каля нафтасклада стаялі грузавыя машыны. Выпадкова каля аднае я ўбачыў знаёмага хлапца. Калісьці з ім вучыўся разам у школе. Ён нікуды далей не прабаваў паступіць, ажаніўся і жыў у суседнім пасёлку. Потым стаў старшынёю калгаса і, хоць малады, справу паставіў у гаспадарцы як належыць.

Я падышоў да яго і няўпэўнена запытаўся:

— Здаецца, Гайковіч?..

Ён мяне пазнаў і запрасіў з ім пад’ехаць.

— Ад мяне да твайго калгаса — як на гумнішча выйсці. Вось... — паціраў ён запэцканыя ў мазуту рукі.— Змітрок, аўтолу яшчэ набяры і хутка паедзем. А ты дзе зараз мераеш прасторы? — пытаўся ён у мяне.

Я ў некалькіх словах сказаў свайму быўшаму аднакласніку, дзе быў, што бачыў.

Той чалавек, якому ён даручыў атрымаць аўтол, хутка выскачыў з-за бочак з вядром у руцэ.

— Атрымаў...

Шофер завёў машыну. Мы селі ў шоферскую кабіну. Было цеснавата, але нічога...

Ляцелі ўзбоч шасэ кілометравыя слупы. Мінулі прысады дзвёх вёсак і мякка гойдалі на шырокай, добра дагледжанай дарозе. Час прайшоў неўзаметку. Мы спыніліся каля хаты Гайковіча.

— У хату зойдзем... 3 дарогі не пашкодзіць перакусіць...

Адгаворкі не памаглі, і я мусіў зайсці. Хутка пачуўся піск сала на скаварадзе і клапатлівыя крокі яго жонкі на кухні.

Сам Гайковіч вышаў. Я сядзеў у чыстай палавіне, блукаў поглядам па ўсім, што тут было. Чыстая палавіна сапраўды была чыстай, а ад яе дзверы вялі яшчэ ў якуюсьці баковачку. Усё было прыбрана і дагледжана. На гаршках вазонаў была каляровая папера, над вокнамі звісала бялюткае павуцінне цюлю.

Не паспеў я аглядзецца, як з’явіўся гаспадар і загадаў падаваць на стол. Рухавая жанчына паставіла талеркі і толькі, калі муж настаяў, вышла з кухні.

— Мне то і некалі... Работа ёсць,— сказала яна.

За падол спадніцы хіліўся чарнявы хлапчук, увесь у бацьку. Глядзеў на мяне маленькімі быстрымі вочкамі, цёр кулачком нос.

— Мой патомак,— хваліўся гаспадар.

— Усяго адзін?

— У самога ні аднаго мусіць, а ў мяне хочаш, каб дзесятак быў.

Пасмяяліся. Калі жонка вышла, Гайковіч пахваліўся сынам: