«Аўтапартрэт у жанры дэтэктыву (на белорусском языке)»

Мартын Вальзэр

Аўтапартрэт у жанры дэтэктыву

Пераклад: Алесь Пяткевiч

Наш сябра зьдзейсьнiў бяскрыўднае злачынства. Ён лiчыць сваё злачынства бяскрыўдным. Ён, прынамсi, удае, быццам лiчыць сваё злачынства бяскрыўдным. Ён не гатовы прызнаць, што ягонае злачынства можа быць сур'ёзным, цяжкiм злачынствам. Ён робiцца вельмi чульлiвым, калi хтосьцi заводзiць гаворку пра ягонае злачынства. Нават калi хто-небудзь згадвае ягонае злачынства, выказваючы поўнае разуменьне i талерантнасьць, ён узьвiваецца. Якiм бы чынам нi згадвалi ягонае злачынства, ён рэагуе неадэкватна.

Ёсьць толькi адна магчымасьць схiлiць яго да мякчэйшай рэакцыi: трэба без канца хвалiць яго за ягонае злачынства. Трэба ўдаваць, што мы так захопленыя ягоным злачынствам, што нават не знаходзiм словаў. Толькi тады ён усьмiхаецца - як трынаццацiгадовая дзяўчынка, якой сказалi, што яна выглядае ў сто разоў спакусьлiвей, чымся Мэрылiн Манро ў свае лепшыя часы. Даводзiцца трываць гэта пэўны час, гэтае запiнаньне-ад-захапленьня. Даводзiцца трываць, аж пакуль яму самому не абрыдне. Праўда, гэта можа зацягнуцца надоўга.

Усьмiхаючыся вось так, ён хоць i паказвае, быццам яму няёмка, што яго так хваляць, ды толькi па iм вiдаць, што нiшто ў сьвеце не падабаецца яму больш за гэтае няёмкае пачуцьцё. Вiдаць, што ён пярэчыць хвальбе толькi для таго, каб заахвоцiць нас да новых пахвалаў. Пакуль ён удае, што ня можа прыняць гэтай хвалы, думае ён, мы ня можам кiнуць хвалiць яго. Мы мусiм спачатку, думае ён, пераканаць яго сваёй хвалой у тым, што ён яе заслугоўвае, тады толькi мы можам кiнуць хвалiць яго. Такiм чынам, ён не дае пераканаць сябе, а працягвае ўдаваць, быццам яму няёмка, што яго так хваляць. За злачынства! Толькi падумайце!